مقدمه

مفروض و مدعاى اين مقاله اين است كه: «پاسخگويى، زير مجموعه و يكى از اصول كارآمدىِ هر نظام سياسى است و از طرف ديگر عدم پاسخگويى و مسؤوليت‏شناسىِ حكومت، از عوامل اصلى ناكارآمدى آن است بر همين مبنا مى‏توان گفت كه به نظر مى‏رسد ميان پاسخگويى و افزايش كارآمدىِ نظام سياسى، تعامل مستقيم و دو جانبه‏اى وجود دارد و افزايش و كاهش اين دو، كاملاً به هم وابسته است.»
متأسفانه در زمينه بررسى اين دو مفهوم و تعاملات آنها، پژوهش بسيار ناچيزى صورت گرفته است، كه حاكى از عدم تلاش در خور انديشمندان داخلى در اين زمينه است. اين مقاله و پژوهش در نظر دارد در جهت رفع اين كاستى‏هاى نظرى و خلأ موجود، در حد امكان و مقدور خويش گام بردارد و در كنار بحث از ادبيات سياسى موجود در اين زمينه، به منابع اسلامىِ قرآنى و روايى(نهج البلاغه) هم بپردازد و راهكارهاى لازم را از اين منابع تحصيل كند. ضمن اينكه در اين راستا موضوعات هم پيوند با مفاهيم كارآمدى و پاسخگويى نيز به بحث كشيده خواهد شد.
اين ايام مصادف با بيست و ششمين سالگرد انقلاب اسلامى است، بايد اذعان و اقرار كرد كه اين رخداد يكى از رويدادهاى كم‏نظير قرن بيستم بود كه بازتابهاى جهانى آن همچنان ادامه دارد. ره‏آورد روشن اين حركت عظيم اسلامى و مردمى، نعمت تأسيس نظام جمهورى اسلامى است و امروزه پاسدارى از اين موهبت الهى، بر همگان واجب مى‏باشد، به ويژه صاحبان فكر و انديشه و نسل جوان، در اين مسير وظيفه‏اى گران بر عهده دارند و بايد با تأسيس نهضتى نرم‏افزارى، با چراغ فكر و انديشه، مسير دشوار و پر پيچ و خم حركت و تداوم اين الگوى جديد حكومتى را روشن‏تر نمايند و آن را از گزند انواع آسيب‏هاى احتمالى مصون دارند.